Poradnik jak fotografować zorzę polarną

Poradnik – jak fotografować gwiazdy?

Fotografia gwiazd określana również jako astrofotografia to dziedzina, która cieszy się ogromną popularnością wśród początkujących łowców kadrów. Jeśli jesteś jednym z nich i marzysz o tym, aby samodzielnie wykonać nietypowe zdjęcia nocnego nieba, zapoznaj się z naszym poradnikiem. Podpowiemy Ci, jaki sprzęt oraz akcesoria warto wybrać. Wyjaśnimy również, od czego tak naprawdę zależy powodzenie całego przedsięwzięcia.

Fotografowanie gwiazd – sprzęt i akcesoria

Do wykonania oryginalnej fotografii z rozgwieżdżonym niebem w roli głównej niezbędny jest odpowiedni sprzęt oraz kompatybilne z nim akcesoria. Bez profesjonalnego aparatu wyposażonego w jasny, szerokokątny obiektyw fotografowanie gwiazd nie będzie sprawiało Ci satysfakcji. Prócz aparatu z odpowiednim obiektywem warto wyposażyć się również w statyw. Dodatkowo możesz pomyśleć o zakupie wężyka spustowego z interwałometrem, który z pewnością ułatwi Ci pracę.

Przed rozpoczęciem fotografowania wyłącz stabilizację obrazu oraz ustaw czas naświetlania i przysłonę. Aby osiągnąć jak najlepsze rezultaty, przysłona powinna być maksymalnie otwarta z zaledwie delikatnym domknięciem. Pamiętaj o tym, aby w trakcie uwieczniania gwiazd używać aparatu ustawionego w trybie manualnym i korzystać ze statywu. Kolejny krok to ustawienie czułości ISO. Jej optymalna wartość różni się w zależności od modelu aparatu.

Jeśli chcesz dowiedzieć się, jaka wartość będzie najlepsza w przypadku posiadanego urządzenia, możesz rozpocząć od ISO 800 i sprawdzić, jaki efekt uzyskasz. Jesteś właścicielem sprzętu z wyższej półki cenowej? Twój aparat powinien doskonale poradzić sobie z ISO w przedziale 1600-3200. Z kolei tańszy model zagwarantuje Ci zadowalające efekty w przedziale 800-1600. Przy wysokim ISO warto wyłączyć automatyczne odszumianie.

Gdzie, kiedy i jak fotografować gwiazdy?

Odpowiednio ustawiony aparat z jasnym, szerokokątnym obiektywem i statywem to jednak nie wszystko. Na efekt całego przedsięwzięcia ogromny wpływ mają także lokalizacja oraz czas. Dlaczego miejsce, w którym fotografujesz gwiazdy, jest tak istotne? Otóż, jeśli wybierzesz do obserwacji nocnego nieba punkt znajdujący się blisko dużego miasta, niebo będzie bardziej rozświetlone, a Ty zobaczysz mniej gwiazd. Aby uniknąć poświaty określanej mianem light pollution, wyjedź poza miasto.

Jednymi z najczęściej polecanych miejsc do fotografowania gwiazd są Góry Izerskie oraz Bieszczady. Jeśli już znajdziesz się niedaleko proponowanych terenów przy okazji dłuższego urlopu lub weekendowego wyjazdu, koniecznie udaj się do Izerskiego Parku Ciemnego Nieba (pierwszy transgraniczny park ciemnego nieba na świecie i pierwszy tego typu park w Polsce) lub do Parku Gwiezdnego Nieba “Bieszczady”.

O której godzinie najlepiej udać się w wyznaczone miejsce?

Wielu pasjonatów nocnego nieba zaczyna obserwację od około godziny 22.00 i fotografuje aż do samego rana. Jeśli planujesz wielogodzinne uwiecznianie gwiazd, nie zapomnij o dodatkowych bateriach lub powerbanku oraz zapasowej karcie pamięci.

Ustawiając aparat i statyw zgodnie z wcześniejszymi zaleceniami, powinieneś zadbać jeszcze o ustawienie ostrości – również w trybie manualnym. Możesz znaleźć na niebie jasną gwiazdę i ustawić ostrość tak, aby była ona idealnie wyraźna. Możesz również znaleźć inny punkt, np. pojedyncze światło pochodzące z budynku znajdującego się w oddali i wyostrzyć tak, jak w przypadku gwiazdy. Zadbaj o ciekawą kompozycję zdjęcia.

Fotografia nocnego nieba – dodatkowe wskazówki

Podsumowując – jeśli zastanawiasz się, jak fotografować gwiazdy, zadbaj o aparat z jasnym, szerokokątnym obiektywem, statyw i dodatkowe akcesoria, np. wężyk spustowy z interwałometrem. Pamiętaj o wyłączeniu stabilizacji, o ustawieniach czasu naświetlania i czułości ISO. Nie zapomnij o maksymalnie otwartej przysłonie, odpowiednim wyostrzeniu i oryginalnej kompozycji. Wrzuć do torby także dodatkowe baterie i karty pamięci.

Przed wyjazdem do wybranego miejsca, w którym będziesz obserwować nocne niebo, sprawdź dokładną prognozę pogody. Dzięki temu unikniesz rozczarowania i zaoszczędzisz czas. Najlepiej fotografować gwiazdy wtedy, gdy niebo jest bezchmurne i nie występuje pełnia. Im intensywniej będzie świecił księżyc, tym mniej gwiazd uda Ci się zobaczyć.

Ostatnia rada – bądź cierpliwy i nie zniechęcaj się zbyt szybko. Jeśli już wybrałeś punkt do obserwacji, nie zmieniaj go co chwilę w nadziei, że okaże się lepszy od poprzedniego. Pozostań w wybranym miejscu i cierpliwie fotografuj “swój” fragment nieba, a wkrótce wykonasz zdjęcie gwiazd, o jakim zawsze marzyłeś.

najlepsze porady, wskazówki, triki, narzędzia, podpowiedzi i rozwiązania

Za pomocą programu możemy wyświetlić na mapie Google lokalizacje wykonania zdjęcia, a jeśli fotografia nie posiada geotagów - narzędziami Geosetter sprawnie je do niej dodamy. Za pomocą narzędzi programu możemy również wczytać zapisany przez urządzenie z geolokalizacją (trackera lub smartfona z odpowiednią aplikacją, na przykład OSMTracker Android) ślad GPS, a następnie zsynchronizować go z wykonywanymi w tym samym czasie i miejscu fotografiami. To pozwoli uzyskać rzeczywiste informacje o miejscu wykonania danego zdjęcia, mimo iż nasz aparat nie był wyposażony w GPS. Możemy również tym samym wyświetlić trasę, jaką pokonaliśmy wykonując kolejne fotografie. Oprócz geotagów aplikacja dodaje do zdjęcia informacje o wysokości, które pobiera z mapy radarowej NASA. Ponadto możemy wskazać kierunek fotografowania.

» Pobierz Geosetter oraz Geosetter Portable

Uruchomienie programu i ustawienia

1. Po uruchomieniu programu pojawia się okno z informacją o możliwości dokonania osobnych ustawień dla każdego typu pliku. Klikamy na OK.

2. Geosetter domyślnie wyświetla okno ustawień, gdzie możemy zmienić opcje zapisu plików. W lewym panelu zaznaczamy każdy format z osobna, albo klikamy na Select All, by po prawej stronie określić opcje zapisu dla wszystkich formatów. Określamy między innymi czy dane mają być zapisane w osobnych plikach XMP, czy nadpisać oryginalny plik lub czy zachować datę i godzinę pliku czy ustawić nową. Kliknięcie na Reset to Defaults odtworzy domyślne ustawienia programu. Klikamy na OK.

Wyświetlamy zdjęcia na mapie

1. Klikając na pole + lub korzystające ze skrótu CTRL + O otwieramy folder zawierający potrzebne zdjęcia. W panelu wyświetlone zostaną miniatury, a poniżej podgląd zaznaczonej fotografii. W prawym panelu domyślnie wyświetlona jest mapa (klikając w lewym górnym narożniku panelu z mapą możemy wybrać mapę terenową, satelitarną, z ulicami lub mieszaną).

Jeśli zdjęcia mają zapisane w pliku geotagi, na miniaturach pojawi sią granatowe pinezki. A na mapie po prawej zobaczymy lokalizację zaznaczonej fotografii. Aktywne zdjęcie zaznaczone jest na planie fioletową pinezką z żółtym środkiem. Klikamy na ikonę 2.

by wycentrować mapę na lokalizacji zaznaczonej fotografii.

3. Klikając na

przybliżymy widok na miejsce wykonania zaznaczonego zdjęcia. Jeśli klikniemy na

widok zostanie oddalony tak, by zmieścić na mapie lokalizacje wszystkich zdjęć w folderze. Klikając na

usuniemy pozycję wybranego zdjęcia z mapy.

Dodajemy informację o kierunku fotografowania

1. W tym celu zaznaczamy wybrane zdjęcie, a następnie klikamy na ikonę

w panelu Map. Na mapie pojawi się fioletowy trójkąt z czerwoną linią i okrągłym markerem na jej końcu

2. Zamykamy okno z wyświetloną poradą (klikamy na Close) i chwytamy za marker. Ustawiamy go tak, by wskazywał kierunek wykonania zdjęcia.

3. Potem, aby wyświetlić kierunek wykonywania zaznaczonych fotografii, wystarczy kliknąć na ikonę

w panelu Map.

» Przeczytaj także: Jak sprawdzić prawa autorskie w Google Grafika

Dodajemy geotagi do zdjęć na podstawie pliku GPS

Jeśli podczas robienia zdjęć aparatem jednocześnie za pomocą trackera czy smartfona zapisywaliśmy ścieżkę GPS, możemy teraz zsynchronizować fotografie z danymi ze ścieżki. Dzięki temu do zdjęć zostaną dodane geotagi, a na mapie ujrzymy lokalizacje wykonywania fotografii.

1. Z wciśniętym klawiszem CTRL lub SHIFT zaznaczamy zdjęcia, które chcemy zsynchronizaować ze ścieżką GPS. Następnie z menu Images wybieramy polecenie Synchronize with GPS Data Files…

2. Pojawia się okno ustawień, w którym w polu wybieramy plik z zapisaną ścieżką GPS, którą zaimportowaliśmy wcześniej z urządzenia zapisującego ten ślad (na przykład ze smartfona z darmową aplikacją OSM Tracker). Pamiętajmy - aby zdjęciom zapisane były właściwie dane lokalizacyjne, aparat musi mieć ustawiony identyczny czas wykonywania zdjęć co urządzenie GPS. Klikamy na OK.

3. Pojawia się okno z informacją o liczbie zdjęć z folderu, które można zsynchronizować z danymi GPS. Klikamy na Yes. Na mapie pojawiły się oznaczenia lokalizacji dopasowane do fotografii.

4. W kolejnym oknie pojawia się zapytanie czy zapisać osadzone ścieżki w bieżącym folderze.

Klikamy na Yes, nazywamy plik i klikamy na OK.

Artykuł pochodzi z Niezbędnika 3/2015. Więcej programów i poradników znajdziesz w e-wydaniu Niezbędnika dostępnym w serwisie ksplus.pl

» Przeczytaj także:Na urlop ze smartfonem - nawigacja i nie tylko

Poradnik jak fotografować zorzę polarną

(F/4, 4s, 10mm, ISO 6400)

Będąc niedawno w północnej Norwegii za kołem podbiegunowym miałem okazję widzieć pierwszy raz w życiu zorzę polarną. Moment, kiedy zobaczyłem ją pierwszy raz był niesamowity, a euforia, która towarzyszyła temu uczuciu była ogromna. Chcesz wiedzieć, jak fotografować zorzę polarną? Ten poradnik jest właśnie dla Ciebie.

Zanim pojedziemy polować na zorze warto się zapoznać z kilkoma ważnymi rzeczami, które pozwolą nam zachować ten niesamowity widok w formie cyfrowej.

Jak fotografować zorzę polarną?

#JAKI APARAT

Tak naprawdę nie ma znaczenia jaki aparat weźmiemy ze sobą. Najważniejsze jest to, żeby posiadał on tryb manualny, aby można było ustawić potrzebne nam parametry takie jak ISO, przysłonę i czas. Ja prywatnie używam Fujifilm XT2, który takie opcje posiada. Niemniej nie trzeba od razu kupować najdroższego aparatu. Zwykły kompakt też powinien dać radę, pod warunkiem, że da się ustawić na nim wszystkie powyższe parametry manualnie. Ważne jest, aby nasz aparat obsługiwał trochę wyższe ISO, najlepiej w przedziale 3200-6400.

Jakim aparatem fotografować zorzę polarną?

ISO to parametr określający światłoczułość. Im ciemniej, tym większe potrzebujemy ustawić, ale nie możemy przesadzić, gdyż w skrajnych przypadkach możemy mieć straszne ziarno na fotografii.

(F/4, 5s, 10mm, ISO 6400)

Jak robić zdjęcia zorzy polarnej?

#JAKI OBIEKTYW

W moim odczuciu im większy kąt obiektywu tym lepiej, czyli będziemy potrzebować obiektyw szerokokątny. Teleobiektyw możemy schować do torby, bo w takim przypadku na pewno się nie przyda. Ja robiłem zdjęcia na ogniskowej 10mm (obiektyw Fujinon xf10-24mm). Dodatkowo im jaśniejszy obiektyw, tym lepiej. Jeśli nie posiadamy bardzo szerokiego obiektywu to tzw. kitowy, czyli podstawowy też da radę (np: zakres 18-24mm). Im jaśniejszy obiektyw, tym lepszy, czyli im niższa wartość przysłony, tym lepiej. Mój xf10-24mm na przysłonę F/4 więc tragedii nie ma, ale jeśli dysponujemy obiektywem z przysłoną F/2,8 to już w ogóle lepiej. Przysłona działa tak jak oko. Im niższa jej wartość, tym szerzej otwarta, tak samo jest z naszymi oczami, im jest ciemniej musimy szerzej otworzyć źrenicę, żeby widzieć więcej.

(F/4, 4s, 24mm, ISO 6400)

#STATYW

Statyw to podstawa. Bez statywu nie mamy nawet po co ruszać na zorzę. Ja używam bardzo lekkiego statywu Fancier WT-3130, który teoretycznie powinien udźwignąć aparat do 2kg. Sam statyw jest mega lekki i waży mniej niż 500g. Z jednej strony to duży plus, gdyż do bagażu podręcznego jest to jak znalazł, ale z drugiej strony słabo się nadaje do fotografowania na dużej ogniskowej na długim czasie naświetlania. Dodatkową zaletą jest cena. Kupiłem go za 40zł w jednej z sieci handlowych. Ponieważ zdjęcia robimy na szerokim kącie, a nie na zoomie, to taki statyw powinien dać radę. U mnie się sprawdził.

Zorza Polarna zdjęcia

#APLIKACJA

Jeśli jesteście posiadaczami smartphona z androidem lub ios, to możecie pobrać aplikację “Aurora”, która pomoże w śledzeniu zorzy na podstawie naszej lokalizacji i będzie wstanie określić prawdopodobieństwo oraz pokaże współczynnik KP.

Android IOS

KP to współczynnik występowania zorzy polarnej. Przy KP w zakresie 3-4 zorza była najładniejsza (w Tromso). Im wartość niższa, tym widoczność zorzy zmniejsza się w stronę bieguna.

(F/4, 4s, 10mm, ISO 6400)

Można również skorzystać z aplikacji Norway Lights.

Android IOS

#KSIĘŻYC

Aby zorza była widoczna dobrze powinno być jak najciemniej. Czyli najlepiej udać się za miasto, aby uniknąć jego świateł. Najlepiej, żeby księżyc też świecił jak najsłabiej. Pełnia może spowodować, że zorza będzie bledsza. Jak byłem w Tromso, to księżyc był w nowiu, czyli w ogóle go nie było widać.

(F/4, 5s, 10mm, ISO 3200)

#JAK ROBIĆ ZDJĘCIA

Przede wszystkim powinniśmy udać się w miejsce, w którym jest ciemno, tzn nie ma świateł skupisk ludzkich. Ja robiłem zdjęcia poza Tromso, nad fiordami. Musimy ustawić statyw i przełączyć aparat w tryb manualny. Ostrość ustawiamy na maksymalną, a następnie otwieramy maksymalnie przysłonę aparatu. Ustawiamy czas na 5s i ISO na 3200 i robimy zdjęcie. Jeśli posiadamy mniej stabilny statyw to warto ustawić wyzwalacz na 2s, żeby zminimalizować ryzyko poruszenia zdjęcia. Po zrobieniu zdjęcia należy je zobaczyć i skorygować ustawienia np. skrócić czas, albo zwiększyć ISO. Tak naprawdę wszystko zależy od tego jak bardzo zorza jest widoczna i jak jest jasno na zewnątrz.

(F/4, 5s, 10mm, ISO 3200)

Przy okazji pamiętajmy, aby ściągnąć filtry z obiektywu. Może to mieć niekorzystny wpływ na fotografie.

Fotografowanie zorzy polarnej

#KIEDY SZUKAĆ

Zorzy należy szukać między 21 września oraz 21 marca między 18:00 i 1:00, czyli mówiąc wprost, gdy jest ciemno. Nawet jeśli są idealne warunki, to nie ma pewności, że zorza się pojawi. Oczywiście niebo powinno być całkowicie bezchmurne lub co najwyżej częściowo zachmurzone. Należy uzbroić się w sporą dawkę cierpliwości oraz jeśli to możliwe ciepłą herbatę i przekąski, gdyż może nam trochę zejść na tym oczekiwaniu.

Kiedy szukać zorzy polarnej?

Podczas trwania zorzy możemy eksperymentować, gdyż po pojawieniu się z reguły utrzymuje się ona nawet kilkanaście minut, więc nie ma paniki, że nie zdążymy zrobić zdjęcia.

Pogodę w Tromso sprwadzałem w popularnym w Norwegii portalu YR.NO

(F/4, 5s, 10mm, ISO 6400)

Pamiętajcie o ciepłym ubiorze, żeby nie zmarznąć.

Jak robić zdjęcia zorzy polarnej?

#GDZIE SZUKAĆ

Zorzę można fotografować na Islandii, w północnej Skandynawii (Norwegia, Szwecja, Finlandia), na Syberii, Alasce, Kanadzie i Grenlandii.

Zdarza się, że bywa widoczna w Polsce, ale przy wysokim współczynniku KP na poziomie minimum 7.

(F/4, 5s, 10mm, ISO 3200)

Mam nadzieję, że powyższy poradnik będzie przydatny i pomoże Wam sfotografować upragnioną zorzę polarną :-)